Spójrzmy prawdzie w oczy – wypadki te zdarzają się. Bez uprzedzenia. Bez kontroli. Zazwyczaj znienacka. Nierzadko wiążą się z nimi poważne konsekwencje. Polskie drogi nie należą do najbezpieczniejszych miejsc, mimo, iż coraz więcej z podróżujących chętniej wykazuje się zdrowym rozsądkiem, w miejsce tak wcześniej powszechnej ułańskiej fantazji.
Sam udział w wypadku (czy innym zdarzeniu drogowym), to wyjątkowo traumatyczne doświadczenie. Niestety, często sama procedura zmierzająca do niwelacji jego skutków, bywa równie dotkliwa. Ten artykuł ma na celu wyjaśnienie najważniejszych kwestii prawnych proceduralnych, dotyczący tego, czego może dochodzić osoba poszkodowana w zdarzeniu drogowym – zarówno kierowca uderzonego pojazdu, pasażer, rowerzysta czy pieszy.
Pierwszym (choć nie jedynym elementem), jakiego może dochodzić osoba poszkodowana w zdarzeniu komunikacyjnym, jest odszkodowanie. Odszkodowanie po wypadku drogowym przysługuje wszystkim uczestnikom zdarzenia, którzy doznali szkody osobowej lub rzeczowej (np. uszkodzenia wartościowego przedmiotu, takiego jak smartfon. Pasażerowie pojazdów, bez względu na to, czy podróżowali pojazdem sprawcy czy poszkodowanego, mają prawo do odszkodowania. Również potrąceni przechodnie i rowerzyści, oraz kierowcy niebędący sprawcami zdarzenia mogą skorzystać z tego świadczenia. Dodatkowo, w przypadku śmierci lub ciężkiego uszczerbku zdrowia, odszkodowanie przysługuje również najbliższym członkom rodziny poszkodowanego.
Odszkodowanie może obejmować bardzo różne aspekty. W przypadku kolizji, poszkodowani mogą ubiegać się chociażby o zwrot kosztów związanych z naprawą pojazdu, a w przypadku szkody całkowitej – nawet pokrycia wartości pojazdy sprzed zdarzenia. Poszkodowani mogą także żądać pokrycia wartości naprawy bądź wymiany uszkodzonych przedmiotów w pojeździe, kosztów holowania czy wynajmu samochodu zastępczego. Jednak powyższe, to jedynie część przykładowych roszczeń, jakie mogą przysługiwać ofierze zdarzenia drogowego. W przypadku uszkodzeń ciała można bowiem żądać chociażby kosztów wizyt lekarskich, leków, rehabilitacji, dojazdów do lekarza, czy w pewnych sytuacjach, nawet pokrycia kosztów dojazdów osób najbliższych do szpitala. Powyższy katalog jest katalogiem otwartym – jeżeli jakiś koszt ma bezpośredni związek ze zdarzeniem komunikacyjnym, najpewniej będzie możliwy do dochodzenia.
W przypadku wypadku, poszkodowani mają prawo także do zadośćuczynienia za ból i cierpienie. W odróżnieniu od odszkodowania – zadośćuczynienie nie służy naprawieniu szkody, ale uśmierzeniu strat emocjonalnych, których doznała dana osoba. Z tego względu – niezwykle trudno je prawidłowo wycenić.
Roszczenie o zadośćuczynienie i odszkodowanie kuruje się bezpośrednio do ubezpieczyciela sprawcy wypadku, nie zaś do samego spadku. Należy tego dokonać w odpowiednim terminie. W przypadku kolizji, roszczenie o odszkodowanie przedawnia się w ciągu 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie. Natomiast, jeśli chodzi o odszkodowanie z powodu obrażeń ciała lub śmierci, termin przedawnienia wynosi 20 lat od dnia wypadku.
Procedura zgłaszania szkody jest kluczowym krokiem w dochodzeniu odszkodowania. Zgłoszenie należy kierować bezpośrednio do ubezpieczyciela sprawcy, który powinien być wskazany w oświadczeniu o kolizji. Istnieje kilka form kontaktu, takich jak telefon, e-mail czy tradycyjna poczta. W ciągu 7 dni od zgłoszenia szkody, ubezpieczyciel powinien poinformować poszkodowanego o niezbędnych dokumentach do przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego.
Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach, ubezpieczyciel ma obowiązek wypłacić odszkodowanie w ciągu 30 dni od zgłoszenia szkody. W przypadku trudności w ustaleniu okoliczności zdarzenia, termin ten może być wydłużony, ale nie powinien przekroczyć 90 dni od dnia zdarzenia.
W przypadku niezgody z decyzją ubezpieczyciela, poszkodowany ma kilka opcji do rozważenia. Może złożyć odwołanie od decyzji, skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego, rozważyć polubowne rozwiązanie sporu lub w ostateczności skierować sprawę do sądu.
Podsumowując, osoby poszkodowane w wyniku kolizji lub wypadku drogowego mają prawo do odszkodowania z polisy OC sprawcy. Znajomość swoich praw i terminów jest kluczowa dla skutecznego dochodzenia roszczeń.